Tiêu chảy cấp ở trẻ : Nguyên nhân và cách chăm sóc hiệu quả tại nhà

• Viêm da cơ địa nên uống thuốc gì? Lưu ý khi dùng.
• Các loại thuốc cầm tiêu chảy nhanh và các biện pháp hỗ trợ điều trị khác.

Tiêu chảy cấp khiến trẻ biếng ăn, hấp thu dinh dưỡng kém và dễ dẫn đến mất nước, suy dinh dưỡng nếu không được xử lý kịp thời. Bài viết dưới đây sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ nguyên nhân gây tiêu chảy cấp ở trẻ và hướng dẫn cách chăm sóc đúng cách để hỗ trợ trẻ nhanh chóng phục hồi, đồng thời phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Tiêu chảy cấp ở trẻ là do nguyên nhân nào?

Theo Giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho biết, tiêu chảy cấp ở trẻ là tình trạng đi ngoài phân lỏng từ 3 lần trở lên mỗi ngày, kéo dài dưới 14 ngày. Trẻ bị tiêu chảy thường kèm theo các biểu hiện như đau bụng, mệt mỏi, quấy khóc, nôn ói.

Nguyên nhân tiêu chảy cấp ở trẻ em có thể bao gồm:

Nhiễm trùng đường ruột: Virus, vi khuẩn là tác nhân phổ biến, đặc biệt là Rotavirus, có thể gây tiêu chảy nặng, nhất là ở trẻ chưa tiêm vắc xin.

Nhiễm trùng ngoài đường ruột: Một số bệnh như viêm tai giữa, viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết… cũng có thể gây tiêu chảy kèm theo.

Nguyên nhân khác:

• Dị ứng thực phẩm như sữa bò, hải sản, trứng, lạc…
• Tác dụng phụ của thuốc, nhất là kháng sinh, thuốc nhuận tràng.
• Điều trị hóa trị/xạ trị.
• Rối loạn tiêu hóa – hấp thu, suy giảm miễn dịch.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ tiêu chảy ở trẻ:

• Bắt đầu ăn dặm.
• Không bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.
• Cai sữa sớm.
• Ăn uống không đảm bảo vệ sinh.
• Môi trường nóng ẩm tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn phát triển và lây lan.

Phương pháp điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ

Khi trẻ có dấu hiệu nghi ngờ tiêu chảy cấp, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được thăm khám và điều trị. Nếu chậm trễ, trẻ có thể mất nước, rối loạn điện giải nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Bác sĩ sẽ khai thác triệu chứng, chế độ ăn gần đây của trẻ và có thể chỉ định các xét nghiệm cần thiết như: điện giải đồ, công thức máu (CTM), CRP, soi – cấy phân, siêu âm hoặc X-quang bụng.

Việc điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ cần dựa trên nguyên nhân cụ thể, nhưng nguyên tắc chung là bù nước và điện giải:

• Với trường hợp nhẹ, không mất nước: Cho trẻ tiếp tục ăn uống bình thường để đảm bảo dinh dưỡng.
• Nếu có mất nước nhẹ đến trung bình: Bù nước qua đường uống bằng dung dịch oresol và nước lọc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.
• Trường hợp nặng, trẻ không uống được hoặc hôn mê: Cần truyền dịch qua tĩnh mạch để bù nước và điện giải kịp thời.

Ngoài ra, bác sĩ có thể kê đơn thuốc hỗ trợ như: thuốc chống nôn, men tiêu hóa, tùy theo tình trạng cụ thể của trẻ. Điều trị đúng cách sẽ giúp trẻ nhanh phục hồi và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Chăm sóc trẻ bị tiêu chảy cấp như thế nào?

Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cũng cho biết thêm, khi đã chẩn đoán và xác định được nguyên nhân gây tiêu chảy cấp ở trẻ, bác sĩ có thể cho phép trẻ được điều trị tại nhà nếu bệnh ở mức độ nhẹ. Trong thời gian chăm sóc tại nhà, phụ huynh cần chú ý các vấn đề sau:

Cung cấp đủ nước cho trẻ, đặc biệt là dung dịch oresol theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.

Đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý, nên chia nhỏ bữa ăn để trẻ dễ ăn và tiêu hóa tốt hơn.

Nếu trẻ xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào dưới đây, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay:

• Phân có lẫn máu.
• Dấu hiệu mất nước như khô môi, khô da, khát nước nhiều, hoặc khóc không có nước mắt.
• Trẻ không chịu ăn hoặc bỏ bú.
• Trẻ bị đau bụng dữ dội.
• Nôn liên tục, đặc biệt nếu chất nôn có màu xanh.
• Đi ngoài nhiều lần (trên 8 lần trong vòng 6 giờ).
• Trẻ có biểu hiện mệt mỏi, li bì, kém tỉnh táo.

Phương pháp phòng ngừa tiêu chảy cấp ở trẻ

• Tiêu chảy cấp ở trẻ nhỏ có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Vì vậy, cha mẹ cần chủ động phòng ngừa và hạn chế nguy cơ lây lan bệnh bằng các biện pháp sau:
• Rửa tay bằng xà phòng sát khuẩn trước và sau khi chăm sóc trẻ. Đồng thời, hướng dẫn trẻ rửa tay thường xuyên để phòng tiêu chảy và nhiều bệnh lý truyền nhiễm khác.
• Nếu trẻ đang mắc tiêu chảy cấp, cần điều trị dứt điểm tại nhà hoặc cơ sở y tế trước khi cho trẻ quay lại trường học.
• Xử lý tã, phân của trẻ đúng cách, đảm bảo vệ sinh để tránh lây nhiễm cho người khác.
• Thực phẩm dành cho trẻ cần được chọn lựa kỹ, có nguồn gốc rõ ràng và phải nấu chín hoàn toàn. Tránh cho trẻ ăn thức ăn ôi thiu hoặc bảo quản lâu ngày.

Hy vọng những thông tin trên giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách chăm sóc trẻ bị tiêu chảy cấp để sớm cải thiện triệu chứng, giúp trẻ nhanh chóng hồi phục. Lưu ý rằng tình trạng mất nước do tiêu chảy ở trẻ có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Vì vậy, khi trẻ có biểu hiện bất thường, hãy đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt.