Nội dung các mục bài viết
Cây thuốc lá, với tên khoa học Nicotiana tabacum, là một loại cây thân thảo thuộc họ Cà (Solanaceae). Đây là một trong những cây dược liệu được trồng rộng rãi trên thế giới và đồng thời cũng là nguyên liệu chính để sản xuất các sản phẩm thuốc lá. Cây thuốc lá đã được sử dụng từ nhiều thế kỷ trước ở các nền văn hóa châu Mỹ, châu Á và hiện nay vẫn được khai thác với cả mục đích y học truyền thống lẫn công nghiệp.
Cùng tìm hiểu thêm về tác dụng có lợi lẫn có hại đối với sức khỏe của chúng ta ra sao nhé!
1.Đặc điểm chung về cây thuốc lá:
Tên gọi khác: cầy lá, lá tẩu, lá Nicotin…
Tên khoa học: Nicotiana tabacum – Solanaceae (họ Cà)
1.1. Mô tả thực vật:
Cây thuốc lá là cây thân thảo, sống hàng năm hoặc hai năm, cao trung bình từ 1–2 mét.
Lá cây hình bầu dục hoặc hình elip, dài 10–30 cm, có màu xanh nhạt.
Hoa thuốc lá mọc thành chùm ở đầu cành, màu trắng, hồng hoặc tím, quả nang hình trứng, chứa nhiều hạt nhỏ.
Cây thích hợp với khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, đất tơi xốp, thoát nước tốt.
1.2. Phân bố và thu hái
Cây thuốc lá được trồng rộng rãi ở nhiều quốc gia, bao gồm Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ, Mỹ và Brazil. Người trồng thường thu hái lá non và trung bình để làm thuốc lá hoặc chế biến dược liệu. Lá thuốc lá thường được phơi hoặc sấy khô trước khi sử dụng.
2. Bộ phận sử dụng:
Bộ phận chính được dùng làm dược liệu là lá cây.
Trong y học cổ truyền, lá thuốc lá đôi khi được sử dụng để chế các bài thuốc đắp ngoài da, trị nhức mỏi, cầm máu hoặc sát trùng.
Tuy nhiên, việc sử dụng cần thận trọng vì lá chứa nicotine – một chất gây nghiện mạnh và độc hại.
3. Thành phần hóa học:
Cây thuốc lá (Nicotiana tabacum) chủ yếu chứa nicotine – alkaloid chính gây nghiện và tác động lên hệ thần kinh, tim mạch.
Ngoài ra, lá thuốc lá còn có các alkaloid phụ như nornicotine, anabasine, anatabine, cùng một số flavonoid, phenolic, tinh dầu. Khi đốt, lá thuốc tạo ra tar, carbon monoxide, aldehyde, ketone và kim loại nặng như cadmium, arsenic… nhiều chất trong số đó gây ung thư và độc hại cho cơ thể.
4. Tác dụng – công dụng:
Theo y học cổ truyền: Trong một số nền y học dân gian, lá thuốc lá được dùng với các mục đích như:
- Trị côn trùng cắn, vết thương nhẹ, mụn nhọt.
- Làm giảm đau cơ, nhức mỏi khi đắp ngoài.
- Hỗ trợ điều trị một số bệnh đường hô hấp nhẹ trong thời gian ngắn (tuy nhiên không được khuyến cáo hiện đại).
Các bài thuốc dân gian thường dùng lá thuốc lá tươi giã nát để đắp hoặc hơ nóng lên cơ thể.
Tuy nhiên, việc sử dụng lâu dài hoặc liều cao có thể gây ngộ độc do nicotine.
5.Tác hại của thuốc lá với sức khỏe con người
Mặc dù cây thuốc lá có một số ứng dụng trong y học cổ truyền, nhưng tác hại của việc sử dụng nó dưới dạng hút thuốc lá hoặc chế phẩm nicotine đã được khoa học chứng minh là cực kỳ nghiêm trọng.
Theo WHO, thuốc lá giết chết hơn 8 triệu người mỗi năm trên toàn cầu, trong đó có hơn 7 triệu người hút trực tiếp và 1,2 triệu người bị tác hại gián tiếp do khói thuốc thụ động.
Khói thuốc lá chứa hơn 5.000 hóa chất, trong đó hàng trăm chất có khả năng gây ung thư, làm tổn hại tim mạch, phổi và nhiều cơ quan khác. Các chất độc tiêu biểu gồm nicotine, benzene, cadmium, formaldehyde, arsenic và tar. Những chất này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư phổi, bàng quang, thận, bệnh tim mạch, đột quỵ, viêm phổi, khí phế thũng, loãng xương, đục thủy tinh thể, vô sinh và các bệnh chuyển hóa.
Đối với phụ nữ mang thai, hút thuốc lá còn làm chậm sự phát triển của thai nhi, tăng nguy cơ sinh non, trẻ nhẹ cân, dị tật bẩm sinh và hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh. Khói thuốc thụ động cũng nguy hiểm không kém, đặc biệt với trẻ em, có thể gây nhiễm trùng hô hấp, bệnh tim mạch và làm suy giảm sức khỏe lâu dài.
6.Tại sao cai thuốc lá khó khăn?Thuốc lá nào là an toàn?
Trong thuốc lá ta biết chúng có 1 số chất độc hại như:
– Thuốc lá chứa nicotine. Nicotine là một chất gây nghiện mạnh
– Hút thuốc cũng là một thói quen rất khó từ bỏ
Hiện nay không có loại thuốc lá nào được coi là “an toàn”. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nhẹ, thuốc lá nhãn “tự nhiên” hay thuốc lào đều chứa nicotine và các hóa chất gây ung thư tương tự. Do đó, giải pháp duy nhất để bảo vệ sức khỏe là tránh hoàn toàn việc hút thuốc và tiếp xúc với khói thuốc.
Tiếp xúc với khói thuốc thụ động cũng cực kỳ nguy hiểm. Người không hút thuốc, đặc biệt là trẻ em, có thể bị tổn thương sức khỏe nghiêm trọng, tăng nguy cơ mắc bệnh tim, bệnh phổi và các bệnh hô hấp khác. Trẻ em sinh ra từ cha mẹ hút thuốc có khả năng mắc nhiễm trùng đường hô hấp cao hơn và nguy cơ phát triển các bệnh lý khác cũng lớn hơn.
Kết luận:
Thuốc lá là một cây độc, nhất là những lá già, có hàm lượng nicotin cao.Tuy nhiên,Cây thuốc lá là một loại dược liệu truyền thống có một số ứng dụng trong y học cổ truyền, nhưng đồng thời là nguồn gốc của nicotine và các hóa chất gây hại. Sử dụng cây thuốc lá dưới dạng hút hoặc chế phẩm nicotine gây nhiều bệnh lý nghiêm trọng và có nguy cơ tử vong cao.
Việc nhận thức đúng về tác hại của cây thuốc lá và hạn chế tiếp xúc với nó là cần thiết để bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng./.
DsCKI. Nguyễn Quốc Trung
Bình luận